Windows Vista, kişisel bilgisayarlar için geliştirilen Microsoft Windows işletim sistemleri ailesinin son üyesidir. 22 Temmuz 2005'te gerçek adı duyurulmadan önce Longhorn kod adıyla tanınıyordu. Windows Vista 30 Ocak 2007'de dünya çapında piyasaya sürülmüştür. Microsoft Türkiye, 24 Ocak 2007 tarihindeki tanıtımıyla Vista'nın resmi lansmanını yapan ilk Microsoft şubesi olmuştur.
---------------------------------------------------------------------------------
Microsoft'a göre Windows Vista, güncellenmiş grafiksel kullanıcı arabirimi ve Windows Aero adlı görsel tema başta olmak üzere, değiştirilmiş arama özellikleri, Windows DVD Maker gibi yeni çokluortam oluşturma araçları ve yeniden tasarlanmış ağ, ses, yazdırma ve görüntüleme alt sistemleri içermektedir. Vista ayrıca peer-to-peer teknolojisi sayesinde bir ev ağındaki makineler arasında iletişim düzeyici arttırarak bilgisayarlar ve aygıtlar arasında dosya ve sayısal medya paylaşımını kolaylaştırmayı hedeflemektedir. Vista, geliştiriciler için geleneksel Windows API'ı kullanarak uygulamalar yazmayı kolaylaştırmayı hedefleyen .NET Çatısı'nın 3.0 sürümünü sunmaktadır. Ancak kendisi .NET platformunda yazılmamıştır bu yüzden dolayı ABD'li bir yazılım firması Matrys Ltd. kendi platformlarını kendilerinin kullanmamasını gerekçe göstererek 12/03/2007 tarihinde Microsoft firmasını mahkemeye vermiştir mahkeme kararı Microsoft aleyhinedir; Matrys firmasına 20.000$ para ödeme ile cezalandırlmıştır.
Buna rağmen, Microsoft'un Vista için belirlediği birincil hedef, Windows işletim sisteminin güvenlik durumunu geliştirmek olmuştur. Windows XP'nin 9ve öncüllerinin en çok eleştirilen yanı güvenlik açıkları ve zararlı yazılımlara, virüslere ve tampon bellek taşmalarına karşı zayıf oluşuydu. Vista ile güvenlik adına ilerleme katettiği savunuluyor ancak mcafee firmasının 14/05/2007 tarinde yaptığı büyük güvenlik testi işletim sisteminin ne kadar güvenilir olduğu konusunda kullanıcıları şüpheye düşürüyor. Bu güvenlik testinde kullanıcı/yönetici ilişkileri program/çekirdek ilişkileri güvenlik duvarı/ağ ilişkileri ve daha birçoğu irdelenmiştir. Aldığı puan 10 üzerinden sadece 6.
-------------------------------------------------------------------------
Son Kullanıcılar İçin Yenilikler ve Getirdikleri Windows Aero, Windows'un yeni donanımsal kullanıcı grafik arayüzü olan Aero, beraberinde pek çok yerde saydamlık ve çeşitli efektler getirerek temiz ve kullanışlı tasarım ortaya koymaktadır. Ama bütün bunlarla çok yüksek performanslı donanım istemesi kötü yanı.
Windows Gezgini, yeni versiyonuyla organizasyon,yönlendirme ve arama işlevlerinde XP'ye göre çok daha kullanışlı hale getirilmiştir. Sol tarafa yeni olarak eklenen favori bağlantılar sütunu, temel bağlantıları görüntüleyerek bu dizinlere kolay erişim sağlar.
Windows Kabuğu (Shell), Ekranın sağ alt köşesindeki başlat yazısı yerini bir Windows simgesine bırakmıştır.
Windows Araması Start Menu ve Windows Gezgini'ne eklenen arama kutucukları ile bilgisayardaki belgeler ve e-postalara ulaşmak kolaylaşmıştır.
Sidebar Ekranın herhangi bir tarafına yerleştirilebilen ve Gadgets adı ile anılan küçük uygulamaların bulunduğu çubuktur.
Windows Browser (Eski adı IE7) Internet Explorer'ın yerini almıştır. uzun zamandır pek çok web tarayıcıda görülen sekmeli tarama, RSS ve Arama Kutusu'nun yanı sıra yenilikçi bir arayüz ve Phising filtresi gibi güvenlik araçlarıyla gelmektedir.
Windows Media Player 11 gelişmiş ama hantal bir arayüzün yanı sıra XBOX 360 uyumu ve müzik listelerini internetten paylaşabilme gibi özelliklerle gelmektedir.
Windows Mail Outlook Express'in yerini almıştır. IE 7 gibi phising filtresi içerir.
Windows Takvim yeni bir takvim ve ajanda uygulaması.
Windows Fotoğraf Galerisi yeni bir fotoğraf galerisi uygulaması. Dijital Kamerlardan görüntü alabilir ve slideshow'lar oluşturabilir.
Windows Media Center daha önce XP Media Center Edition ile gelen özellikleri içermektedir, Home Premium ve Ultimate sürümüyle gelmektedir.
Önceki Sürümler Herhangi bir dosyaya yapılan değişiklikleri gösterme ve bunları geri alma imkanı sunar.
Konuşma Algılama Vista'ya dahil edilen bu özellik başta ingilizce olmak üzere pek çok dili desteklemektedir.
Ebeveyn Kontrolü Ebeveynlerin çocukların bilgisayar erişimini kısıtlamasına olanak sağlar.
Windows Meeting Space NetMeeting'in yerini almıştır
Windows Mobility Center bilgisayarın çözünürlük, ses, pil seviyesi gibi özelliklerinin kontrolünü kolaylaştırmak amacıyla yapılmıştır.
-------------------------------------------------------------------------------
Güvenlik
User Account Control Windows XP'de tam yetkili kullanıcı hesaplarının yarattığı güvenlik risklerinden sonra geliştirilen , pek çok işlemde işlemin gerçekleşmesi için parola soranmantık olarakUnix'teki root'a benzer bir yapıdır.
Windows Defender malware benzeri yazılımları temizler.
BitLocker Enterprise ve Ultimate sürümleriyle gelen bir disk şifreleme uygulaması.
Windows Güvenlik Duvarı Güncellemeden geçirilmiştir.
--------------------------------------------------------------------------------
Windows Vista'nın farklı kullanım amaçlarına yönelik olarak tasarlanmış sürümleri mevcuttur.
Vista Starter Vista Starter, bilgisayarla ilk defa tanışacak veya bilgisayarla sınırlı deneyimi olan kullanıcılara, internet, mesajlaşma, müzik, resim ve diğer işlevlerde yeterli bir deneyim sunan Türkiye'de de satılacak olan sürüm. Kullanıcılar tarafından kısıtlı kullanım seçenekleri nedeniyle eleştirilmektedir.
Vista Home Basic Vista Home Basic, en temel Vista sürümüdür. Bu sürümde yeni kullanıcı arayüzü "Aero" ve bazı ses, video işlevleri eksiktir. "Home Basic" gelişmiş multimedya ve eğlence özelliklerini aramayan kullanıcılar için güvenli bir bilgisayar deneyimi sunmaktadır.
Vista Home Premium Vista Home Premium, "Windows XP Home" ile karşılaştırılabilir. "Aero" arayüzüne, veri yedekleme yazılımına, "Windows DVD Maker" kayıt programına ve "Media Center" yazılımına sahiptir.
Vista Business Vista Business, Home sürümlerinden farklı olarak daha iyi güvenlik işlevleri ve etki alanlarına bağlanma imkânı sunuyor. Vista Business, işyerleri tavsiye edilen Windows Vista sürümüdür.
Vista Ultimate Vista Ultimate, "Home" ve "Business" sürümlerini birleştiren en üst sürümdür. Ek olarak Bitlocker adı verilen veri şifreleme yazılımına sahiptir.
Vista Enterprise Vista Enterprise, büyük şirketlere yönelik olarak hazırlanmış Vista sürümüdür. Sadece kurumsal kullanıcılara sunulan, yazılım güvencesi paketiyle gelen bir sürümdür. Business sürümünden farklı olarak Bitlocker veri koruması, çoklu dil desteği, Virtual PC yazılımı ve Unix tabanlı yazılımların çalışmasını sağlayan SUA yazılımından oluşmaktadır
--------------------------------
Emeğe SayGı
---------------------------------------------------------------------------------
Microsoft'a göre Windows Vista, güncellenmiş grafiksel kullanıcı arabirimi ve Windows Aero adlı görsel tema başta olmak üzere, değiştirilmiş arama özellikleri, Windows DVD Maker gibi yeni çokluortam oluşturma araçları ve yeniden tasarlanmış ağ, ses, yazdırma ve görüntüleme alt sistemleri içermektedir. Vista ayrıca peer-to-peer teknolojisi sayesinde bir ev ağındaki makineler arasında iletişim düzeyici arttırarak bilgisayarlar ve aygıtlar arasında dosya ve sayısal medya paylaşımını kolaylaştırmayı hedeflemektedir. Vista, geliştiriciler için geleneksel Windows API'ı kullanarak uygulamalar yazmayı kolaylaştırmayı hedefleyen .NET Çatısı'nın 3.0 sürümünü sunmaktadır. Ancak kendisi .NET platformunda yazılmamıştır bu yüzden dolayı ABD'li bir yazılım firması Matrys Ltd. kendi platformlarını kendilerinin kullanmamasını gerekçe göstererek 12/03/2007 tarihinde Microsoft firmasını mahkemeye vermiştir mahkeme kararı Microsoft aleyhinedir; Matrys firmasına 20.000$ para ödeme ile cezalandırlmıştır.
Buna rağmen, Microsoft'un Vista için belirlediği birincil hedef, Windows işletim sisteminin güvenlik durumunu geliştirmek olmuştur. Windows XP'nin 9ve öncüllerinin en çok eleştirilen yanı güvenlik açıkları ve zararlı yazılımlara, virüslere ve tampon bellek taşmalarına karşı zayıf oluşuydu. Vista ile güvenlik adına ilerleme katettiği savunuluyor ancak mcafee firmasının 14/05/2007 tarinde yaptığı büyük güvenlik testi işletim sisteminin ne kadar güvenilir olduğu konusunda kullanıcıları şüpheye düşürüyor. Bu güvenlik testinde kullanıcı/yönetici ilişkileri program/çekirdek ilişkileri güvenlik duvarı/ağ ilişkileri ve daha birçoğu irdelenmiştir. Aldığı puan 10 üzerinden sadece 6.
-------------------------------------------------------------------------
Son Kullanıcılar İçin Yenilikler ve Getirdikleri Windows Aero, Windows'un yeni donanımsal kullanıcı grafik arayüzü olan Aero, beraberinde pek çok yerde saydamlık ve çeşitli efektler getirerek temiz ve kullanışlı tasarım ortaya koymaktadır. Ama bütün bunlarla çok yüksek performanslı donanım istemesi kötü yanı.
Windows Gezgini, yeni versiyonuyla organizasyon,yönlendirme ve arama işlevlerinde XP'ye göre çok daha kullanışlı hale getirilmiştir. Sol tarafa yeni olarak eklenen favori bağlantılar sütunu, temel bağlantıları görüntüleyerek bu dizinlere kolay erişim sağlar.
Windows Kabuğu (Shell), Ekranın sağ alt köşesindeki başlat yazısı yerini bir Windows simgesine bırakmıştır.
Windows Araması Start Menu ve Windows Gezgini'ne eklenen arama kutucukları ile bilgisayardaki belgeler ve e-postalara ulaşmak kolaylaşmıştır.
Sidebar Ekranın herhangi bir tarafına yerleştirilebilen ve Gadgets adı ile anılan küçük uygulamaların bulunduğu çubuktur.
Windows Browser (Eski adı IE7) Internet Explorer'ın yerini almıştır. uzun zamandır pek çok web tarayıcıda görülen sekmeli tarama, RSS ve Arama Kutusu'nun yanı sıra yenilikçi bir arayüz ve Phising filtresi gibi güvenlik araçlarıyla gelmektedir.
Windows Media Player 11 gelişmiş ama hantal bir arayüzün yanı sıra XBOX 360 uyumu ve müzik listelerini internetten paylaşabilme gibi özelliklerle gelmektedir.
Windows Mail Outlook Express'in yerini almıştır. IE 7 gibi phising filtresi içerir.
Windows Takvim yeni bir takvim ve ajanda uygulaması.
Windows Fotoğraf Galerisi yeni bir fotoğraf galerisi uygulaması. Dijital Kamerlardan görüntü alabilir ve slideshow'lar oluşturabilir.
Windows Media Center daha önce XP Media Center Edition ile gelen özellikleri içermektedir, Home Premium ve Ultimate sürümüyle gelmektedir.
Önceki Sürümler Herhangi bir dosyaya yapılan değişiklikleri gösterme ve bunları geri alma imkanı sunar.
Konuşma Algılama Vista'ya dahil edilen bu özellik başta ingilizce olmak üzere pek çok dili desteklemektedir.
Ebeveyn Kontrolü Ebeveynlerin çocukların bilgisayar erişimini kısıtlamasına olanak sağlar.
Windows Meeting Space NetMeeting'in yerini almıştır
Windows Mobility Center bilgisayarın çözünürlük, ses, pil seviyesi gibi özelliklerinin kontrolünü kolaylaştırmak amacıyla yapılmıştır.
-------------------------------------------------------------------------------
Güvenlik
User Account Control Windows XP'de tam yetkili kullanıcı hesaplarının yarattığı güvenlik risklerinden sonra geliştirilen , pek çok işlemde işlemin gerçekleşmesi için parola soranmantık olarakUnix'teki root'a benzer bir yapıdır.
Windows Defender malware benzeri yazılımları temizler.
BitLocker Enterprise ve Ultimate sürümleriyle gelen bir disk şifreleme uygulaması.
Windows Güvenlik Duvarı Güncellemeden geçirilmiştir.
--------------------------------------------------------------------------------
Windows Vista'nın farklı kullanım amaçlarına yönelik olarak tasarlanmış sürümleri mevcuttur.
Vista Starter Vista Starter, bilgisayarla ilk defa tanışacak veya bilgisayarla sınırlı deneyimi olan kullanıcılara, internet, mesajlaşma, müzik, resim ve diğer işlevlerde yeterli bir deneyim sunan Türkiye'de de satılacak olan sürüm. Kullanıcılar tarafından kısıtlı kullanım seçenekleri nedeniyle eleştirilmektedir.
Vista Home Basic Vista Home Basic, en temel Vista sürümüdür. Bu sürümde yeni kullanıcı arayüzü "Aero" ve bazı ses, video işlevleri eksiktir. "Home Basic" gelişmiş multimedya ve eğlence özelliklerini aramayan kullanıcılar için güvenli bir bilgisayar deneyimi sunmaktadır.
Vista Home Premium Vista Home Premium, "Windows XP Home" ile karşılaştırılabilir. "Aero" arayüzüne, veri yedekleme yazılımına, "Windows DVD Maker" kayıt programına ve "Media Center" yazılımına sahiptir.
Vista Business Vista Business, Home sürümlerinden farklı olarak daha iyi güvenlik işlevleri ve etki alanlarına bağlanma imkânı sunuyor. Vista Business, işyerleri tavsiye edilen Windows Vista sürümüdür.
Vista Ultimate Vista Ultimate, "Home" ve "Business" sürümlerini birleştiren en üst sürümdür. Ek olarak Bitlocker adı verilen veri şifreleme yazılımına sahiptir.
Vista Enterprise Vista Enterprise, büyük şirketlere yönelik olarak hazırlanmış Vista sürümüdür. Sadece kurumsal kullanıcılara sunulan, yazılım güvencesi paketiyle gelen bir sürümdür. Business sürümünden farklı olarak Bitlocker veri koruması, çoklu dil desteği, Virtual PC yazılımı ve Unix tabanlı yazılımların çalışmasını sağlayan SUA yazılımından oluşmaktadır
--------------------------------
Emeğe SayGı
